Je browser is verouderd en geeft deze website niet correct weer. Download een moderne browser en ervaar het internet beter, sneller en veiliger!

Slaapcentrum

In het Expertisecentrum Slaap en Psychiatrie, ook wel Slaapcentrum genoemd, kunnen volwassenen met slaapproblemen én psychische klachten terecht voor diagnostiek en behandeling van slaapstoornissen.

Slaapproblemen komen vaak voor bij psychische aandoeningen en deze beïnvloeden elkaar over en weer. In de meeste gevallen wordt de psychische stoornis behandeld en is er weinig aandacht voor de slaapproblematiek. Uit onderzoek blijkt echter dat het behandelen van slaapproblemen ook het herstel van psychische stoornissen kan versnellen. Een paar voorbeelden van slaapproblemen:

  • problemen met inslapen, doorslapen en/of te vroeg wakker worden;
  • rusteloze benen die het inslapen belemmeren;
  • ademhalingsproblemen tijdens de slaap;
  • overmatige slaperigheid overdag;
  • opvallend gedrag tijdens de slaap, zoals slaan/schoppen en slaapwandelen;
  • nachtmerries
Onderzoeken naar de oorzaak

Het Slaapcentrum onderzoekt wat de oorzaak is van de slaapproblemen, binnen de context van de aanwezige psychische klachten en eventuele medicatie en lichamelijke aandoeningen. Op basis van de diagnose wordt in overleg met jou een behandelplan opgesteld en uitgevoerd. Het Slaapcentrum richt zich op de behandeling van slaapstoornis; de behandeling van de psychische problemen worden idealiter voortgezet door de verwijzende behandelaar.

Aan de hand van het intakegesprek wordt besloten welk aanvullend onderzoek nodig is om tot een complete diagnose te komen. De meest voorkomende onderzoeken zijn:

Actigrafie

Actigrafie is een meetmethode die jouw slaap-waakpatroon over een langere periode registreert. Een actiwatch is een soort horloge dat beweging (activiteit) meet. Met behulp van software wordt uit die meting afgeleid hoe jouw slaapwaakpatroon is. Er wordt een inschatting gemaakt van onder andere de hoeveelheid en het patroon van activiteit overdag en ’s avonds, de bedtijden, de tijd in bed, de slaaptijd, het aantal keren wakker worden en lichamelijke onrust gedurende de nacht. In de week of weken dat jij de actiwatch draagt, houd je een slaap-waakdagboek bij ter aanvulling op en vergelijking met de gegevens van de actigrafie. 

Polysomnografie (klinisch/ambulant)

Afhankelijk van welke klachten je precies hebt, besluiten we of een slaapregistratie nodig is. Dit heet een polysomnografie (PSG). Een PSG kan bij jou thuis plaatsvinden (ambulant: APSG) of in een kliniek van GGZ Drenthe (klinisch: KPSG).  

Tijdens dit onderzoek meten we jouw slaap wordt met behulp van diverse apparatuur. We meten jouw hersengolven en daarnaast doen we metingen van onder andere de ademhaling, hartslag en spierspanning. Wanneer het slaaponderzoek thuis plaatsvindt, krijg je op locatie van het Slaapcentrum sensoren op je hoofd geplakt. Deze sensoren zijn aan meetapparatuur gekoppeld. De volgende dag kom je terug om alles te laten verwijderen. Wanneer het slaaponderzoek bij GGZ Drenthe plaatsvindt, ontvangen we je in onze slaapkliniek in Beilen, waar je overnacht.  

In onderstaand filmpje is te zien hoe een klinische polysomnografie verloopt.

Melatoninebepaling

Wanneer sprake is van slaapproblemen die te maken hebben met de biologische klok kunnen we onderzoek doen naar de timing van de productie van het hormoon melatonine. Dit noemen we een DLMO-onderzoek: Dim Light Melatonine Onset. Tijdens dit onderzoek verblijf je 12 of 24 uur in gedimd licht in de slaapkliniek van het Slaapcentrum.

Omdat het voor het onderzoek belangrijk is dat er weinig licht aanwezig is, draag je gedurende de 12 of 24 uur een zonnebril. Je krijgt op vastgestelde tijden een watje waar je op kunt kauwen, hierin wordt jouw speeksel verzameld. 

Dutjestest

Het kan zijn dat een 'dutjestest' nodig is, oftewel de Multiple Sleep Latency Test (MSLT). In dit onderzoek kijken we naar de oorzaak van overmatige slaperigheid overdag. We vragen jou om vier keer een dut te doen gedurende de dag. Tijdens deze dutten kijken we hoe snel je in slaap valt en welke slaapstadia er optreden. De MSLT vindt plaats in de kliniek van het Slaapcentrum in Beilen, meestal aansluitend op een KPSG (zie hierboven bij Polysomnografie).

Het onderzoek is van 8.00 tot ongeveer 17.00 uur. Om 8.00 uur word je gewekt, waarna we jou om 10.00, 12.00, 14.00 en 16.00 uur vragen om te proberen 20-35 minuten te gaan slapen. Na het onderzoek worden de elektroden verwijderd en kun je weer naar huis. 

"Af en toe heb ik nog wel eens een slechte nacht. Maar ik raak er niet meer van in de stress"

Carin haar verhaal over slaapproblemen
Diagnostiek

Bij het Expertisecentrum Slaap en Psychiatrie doen we uitvoerig diagnostiek om tot een goed onderbouwde conclusie en behandeladvies te komen.

Tijdens het intakegesprek worden jouw slaap(klachten) uitgebreid in kaart gebracht. Het gesprek is met een arts of psycholoog. Er is aandacht voor de geschiedenis van jouw slaapproblemen, hoe het slapen nu gaat en of er slaapverstoorders zijn tijdens de nacht, zoals pijn of ademhalingsproblemen.

Ook vragen we naar de gevolgen van jouw slaapproblemen overdag. Jouw psychische klachten en eventuele lichamelijke klachten worden (kort) besproken. Daarnaast kijken we naar jouw medicatie- en middelengebruik, zoals cafeïne, nicotine, alcohol en drugs. Verder bespreken we met jou wat jouw doelen en verwachtingen zijn over het onderzoek en de behandeling van jouw slaapproblemen.

Het intakegesprek duurt één tot twee uur. Jouw partner of andere naaste mag natuurlijk meekomen!

Op basis van de intake en de onderzoeken stellen we een diagnose en volgt, als dat nodig is, een behandeladvies. Als je hiermee akkoord gaat, kan de behandeling beginnen en hoor je hoe het verder gaat.

Vragenlijsten
Voorafgaand aan de intake sturen we je vragenlijsten toe. Soms worden deze vragenlijsten aan jou meegegeven tijdens de intake. De vragenlijsten hebben tot doel jouw slaapproblemen en de gevolgen daarvan in kaart te brengen.

Kosten
Een behandeling bij het Expertisecentrum Slaap en Psychiatrie wordt vergoed als er sprake is van een psychische aandoening of een vermoeden daarvan én de slaapproblemen aanvullend behandeld moeten worden.

Medewerkers en behandelaren

Esther Benz

Secretaresse en gastvrouw

Inge Ensing

GZ-psycholoog en somnoloog

Judith Kramer

Verpleegkundige en somno-technoloog in opleiding

Maaike van Veen

Psychiater en onderzoeker

Wimjan Verf

GZ-psycholoog

Meer informatie over onze medewerkers en behandelaren

Esther Benz

Esther is de secretaresse en gastvrouw van het Slaapcentrum. Je kunt voor al jouw vragen over het Slaapcentrum bij Esther terecht.

Inge Ensing

Inge gespecialiseerd in cognitieve gedragstherapie en is geregistreerd gedragstherapeut VGCt®.  Bij het Expertisecentrum Slaap en Psychiatrie geeft zij psychologische behandeling bij langdurige slapeloosheid en nachtmerries, waarbij ze aandacht heeft voor achterliggende oorzaken, zoals ingrijpende levensgebeurtenissen en negatieve gedachtenpatronen. Ook behandelt zij mensen met een verschoven dag-nachtritme.

Judith Kramer

Binnen het Slaapcentrum voert Judith diverse onderzoeken uit ten behoeve van de diagnostiek van slaapproblemen. Daarnaast begeleidt zij de patiënt bij de diverse onderzoeken die gedaan worden. 

Maaike van Veen

Tijdens haar diverse werkzaamheden kwam telkens weer naar voren hoe essentieel slaap is voor het geestelijk en lichamelijk welzijn. Bijvoorbeeld bij mensen met een psychotische kwetsbaarheid, verslaving, ADHD of depressie. Maaike merkte dat er binnen de psychiatrie nog relatief weinig aandacht is voor slaap.  

In november 2022 is zij gepromoveerd op het onderzoek On edge, night and day, over de relatie tussen slecht slapen, impulsiviteit en agressie in de forensische psychiatrie, onder begeleiding van prof. dr. Marike Lancel. Voor een gedegen basis voor de methodologie en statistische analyses van haar onderzoek heeft zij de Master Epidemiologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam gevolgd.

Sinds 2017 combineert Maaike dit onderzoek met het werk als psychiater bij het Expertisecentrum Slaap en Psychiatrie. Haar interessegebieden zijn onder andere: de samenhang tussen slaapstoornissen en verslaving, ADHD, agressie en impulsiviteit; farmacologische behandeling van insomnie; slaapstoornissen tijdens de menopauze en de relatie tussen slaap en cardiometabole aandoeningen bij mensen met psychiatrische aandoeningen.

Sinds 2020 is Maaike lid van de commissie wetenschappelijke activiteiten van de Nederlandse Vereniging voor Slaap-Waak Onderzoek.

Wimjam Verf

Wimjan voert met name cognitieve gedragstherapie uit gericht op langdurige slapeloosheid en verschoven dag-nacht ritme.  Daarnaast heeft hij een brede blik door zijn ervaring op andere behandelafdelingen. Ook heeft hij veel ervaring met het behandelen van kinderen en jongeren. 

Locaties

Kwartier

Bezoekadres
Dennenweg 9
9404 LA Assen
Telefoonnummer (0592) 33 48 00
Bekijk locatie
Assen

Lotting

Bezoekadres
Altingerweg 1
9411 PA Beilen
Telefoonnummer (0592) 33 48 00
Bekijk locatie
Beilen